W
1831 roku, gdy święci przebywali w Hiram (Ohio), pojawiła się
inicjatywa, by teksty prywatnych objawień danych Józefowi Smithowi
wydać w postaci książki na pożytek Kościoła. Józef od początku
swej działalności miał otrzymywać od Boga wskazówki dotyczące
procesu tłumaczenia Księgi Mormona oraz organizacji Kościoła. 1
listopada 1831 roku Józef Smith otrzymuje objawienie dotyczące
swych poprzednich objawień spisywanych od 21 września 1823 roku do
października 1831 roku. Ostatnie z wymienionych objawień posiada
numer 67 w Naukach i Przymierzach (dalej NiP) i zawiera ono wskazanie
– jak wierzą święci – od samego Boga, by wyszukać nawet
najmniejsze przykazanie dane przez Józefa oraz zebranie wszystkich w
książkę, która ma być zatytułowana Księga Przykazań (por.
NiP 67). Kolejne objawienie, dane 1 listopada 1831 roku będzie
figurować w tej pozycji jako jej wstęp, objawienie numer 1.
Księga
Przykazań – pierwotna wersja Nauk i Przymierzy
Należy
zaznaczyć, że Nauki i Przymierza nie są jakąś niejasną
łamigłówką. Zasadniczo wszystkie przykazania dane przez
współczesnych proroków są jasne i wyraźne. Bóg sam zapewnił,
że Swój język dostosował do sposobu myślenia i kulturowych
przyzwyczajeń odbiorców: Otom jest Bóg i przemówiłem;
przykazania te pochodzą ode mnie i zostały przekazane mym sługom w
ich słabości, w ich języku, aby pojęli.
(NiP 1,24)
Jakie
jest przesłanie i zawartość Nauk i Przymierzy – pierwotnie
znanych jako Księga Przykazań? Omówmy najważniejsze sekcje.
Na
szczególną uwagę zasługuje punkt 13, który stanowi relację z
odwiedzin Jana Chrzciciela – wyświęca on Józefa Smitha i Olivera
Cowdery do kapłaństwa Aarona. Kolejnym ważnym punktem jest 27 –
ci sami zostają wyświęceni do kapłaństwa Melchizedeka przez
starożytnych apostołów Piotra, Jakuba i Jana. Pierwsze wydarzenie
ma miejsce nad brzegiem rzeki Susquehanna w pobliżu Harmony (stan
Pensylwania), drugie w okolicy Harmony, gdy Józef udał się z
towarzyszami, by zdobyć wino na sakrament. Tutaj właśnie pojawia
się ważne przykazanie: przeto daję ci przykazanie – mówi
Chrystus do proroka – abyś nie kupował od swoich wrogów ni
wina ni mocnych napojów. Przeto nie będziecie spożywać go wcale
(NiP 27,3-4). Józef otrzymuje kapłaństwo Melchizedeka i
zapewnienie, że do sakramentu może być wykorzystany dowolny
bezalkoholowy płyn – po dziś dzień jest nim woda.
Poza
tym pierwotna Księga Przykazań zawiera instrukcję, by ochrzczone
były te dzieci, które „osiągnęły wiek odpowiedzialności”,
pojawia się zakaz chrzczenia niemowląt (NiP 18,42). Księga zawiera
wyjaśnienie, iż Bóg jest jeden i wieczny (NiP 20, 27-28),
przesłanie, by przywróconą Ewangelię głosić wśród potomków
Lamanitów (NiP 28,8), zapowiedź, że dzień sądu, Dzień
Ostateczny, będzie dniem strasznym (NiP 1,13 oraz 34, 8-9; 38,8),
zakaz popełniania nawet najmniejszego wykroczenia (NiP 36,6 –
fragment współbrzmiący z przesłaniem Listu Judy z Nowego
Testamentu), informację, że Chrystus stworzył świat pod
kierownictwem Ojca Niebieskiego (NiP 38), przypomnienie Dekalogu (NiP
42), wezwanie do życia w trzeźwości (NiP 43,35), krytyka doktryny
Shakersów (niekonieczność chrztu, zakaz spożywania wieprzowiny i
tezy jakoby to Chrystus już przyszedł pod postacią kobiety, Anny
Lee – NiP 49), instrukcja, by misjonarze Kościoła podróżowali
dwójkami (NiP 52,10), oraz wezwanie do działań charytatywnych (NiP
56).
Słowo
Mądrości
Księga
Przykazań miała nie być księgą zamkniętą. Już wkrótce
Józef miał otrzymywać kolejne objawienia (niekiedy zwane
„przykazaniami”) co skłoniło jego naśladowców do kolejnych
wydań Księgi. Kolejne punkty Nauk i Przymierzy koncentrują się
zasadniczo na instrukcjach dawanych Kościołowi w odniesieniu do
jego misji i nie wnoszą wiele do mormońskiej teologii, nie mniej
jednak zawierają objawienie, iż Ojciec w Niebie jest istotą
posiadającą ciało oraz – co najważniejsze – słynny punkt 89,
czyli tak zwane Słowo Mądrości,
które zostało dane świętym, gdy przebywali oni w
Kirtland (Ohio) 27 lutego 1833 roku.
Jak
czytamy w dostępnej dziś wersji Nauk i Przymierzy w
Słowie Mądrości Pan nakazuje, aby wierni nie spożywali
następujących substancji: napoi alkoholowych (NiP 89,5–7),
tytoniu (NiP 89,8), herbaty i kawy (NiP 89,9; prorocy w dniach
ostatnich nauczali, że termin „gorące napoje” odnosi się do
herbaty i kawy). Według 89 rozdziału Nauk i Przymierzy na najlepszą
dietę składają się: warzywa i owoce, które powinny być
spożywane „z umiarem i dziękczynieniem” (NiP 89,10–11), mięso
„zwierząt i ptactwa w powietrzu”, które „trzeba (…) używać
oszczędnie” (NiP 89,12–13), ziarna takie jak: pszenica, ryż i
owies, które są „podporą życia” (NiP 89,14–17). Za
przestrzeganie Słowa Mądrości obiecane są liczne
błogosławieństwa: A wszyscy święci, co
pomną, by zachowywać i czynić te powiedzenia, żyjąc w
posłuszeństwie przykazaniom, otrzymają zdrowie w żywocie i szpik
w kościach swoich; I znajdą mądrość i wielkie skarby wiedzy,
nawet ukryte skarby; I będą biec i nie utrudzą się, i pójdą i
nie osłabną. A Ja, Pan, daję im obietnicę, że ominie ich anioł
zagłady, jak dzieci Izraela, i nie zabije ich
(NiP 89,18–21).
Skąd
to wszystko?
Kwestia
genezy Nauk i Przymierzy jest – podobnie jak kwestia pochodzenia
Księgi Mormona – niezwykle kontrowersyjna, ale, jak zauważyłem,
mormonologia nie zgłębia jej szczegółów. Odnoszę wrażenie, że
ten temat traktowany jest wciąż dość powierzchownie. I tak,
według świętych są to objawienia dane prorokom (głównie
Józefowi Smithowi), według krytyków – wytwór bujnej wyobraźni
Józefa i jego następców, którzy – gdy rzekomo byli pod
natchnieniem – przemawiali i / lub pisali w sposób nader
przekonujący.
Nauki
i Przymierza są osobliwym pismem kanonicznym. Święci pierwszych
lat istnienia Kościoła nie wątpili w nadprzyrodzone pochodzenie
zawartych w nich przykazań, toteż z chwilą ukazania się ich
(jeszcze jako Księgi Przykazań) stały się one kanonicznym pismem
per se. Rozdział 89
wywołał co prawda niemałe zamieszanie wśród świętych, ale ci
szybko przyjęli je do wiadomości i zaczęli się do niego stosować.
Głos
innych współczesnych proroków i mój dylemat
Nauki
i Przymierza zawierają też natchniony tekst autorstwa Johna
Taylora z Rady Dwunastu Apostołów (NiP 135)
opisujący męczeńską śmierć Józefa Smitha w Carthage (27
czerwca 1844), objawienie dane przez prezydenta Brighama
Younga dotyczące organizacji świętych w
dniach ostatnich w okresie ich przybycia na Terytorium Jeziora
Słonego (NiP 136), wizję prezydenta Józefa
F. Smitha z 1918 roku (NiP 138) dotyczące
działalności Zbawiciela w czasie, gdy Ten nawiedził duchy zmarłych
między Śmiercią a Zmartwychwstaniem. Między powyższe sekcje
wplecione jest objawienie dane przez proroka Józefa
Smitha z 1836 roku na temat losu dobrych,
pobożnych dusz, które nie poznały pełni Ewangelii (NiP 137). Po
NiP 138 numeracja się urywa.
Kolejne
punkty Nauk i Przymierzy to Pierwsza Oficjalna
Deklaracja z 1890 roku wzywająca świętych
do zaprzestania praktyki poligamii, Druga
Oficjalna Deklaracja z 1978 roku
potwierdzająca, że do kapłaństwa może być dopuszczony każdy
godny mężczyzna. Niektóre wydania zawierają jeszcze Proklamację
dla Świata z 1995 roku (na temat instytucji
rodziny) oraz świadectwo apostołów Żyjący
Chrystus z 2000 roku (streszczające
chrystologię Kościoła). I tu, moim skromnym zdaniem (jako
szeregowego członka Kościoła), zaczyna się problem. Dołączenie
deklaracji, świadectwa i proklamacji jako ostatnich nienumerowanych
tekstów do Nauk i Przymierzy, umniejsza mocno ich znaczenie.
Tymczasem, jestem przekonany, że w swej randze te cztery ostatnie
teksty nie ustępują wcześniejszym sekcjom Nauk i Przymierzy.
Osobiście nie mam wątpliwości, że są to teksty natchnione przez
Ducha Świętego. Pozostaje mi teraz wierzyć, że wkrótce dane
będzie stosowne objawienie, które nakaże nadać deklaracjom
kolejno numery 139 i 140 oraz świadectwu apostołów numer 142, a
słynnej i jakże cennej w naszych oczach Proklamacji – 141. Ale...
kim ja jestem by ponaglać Ducha Świętego.
Źródło
ilustracji: 123RF.com